Sarsifi
Scorzonera hispanica
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Salsifi, Racino, Farnousello.
Noms en français : Salsifis noir, Scorsonère d'Espagne.
Descripcioun :Lou sarsifi es uno planto renadivo que pòu èstre bèn grando e ramificado subretout se vèn de culturo. Li fueio soun longo peréu e primo (fotò). Lis akène fan mai de 12 mm de long emé de costo rufo. Es uno planto gaire coumuno au nostro mai que s'atrobo d'aqui, d'eila, dins li relarg secarous.
Usanço :Lou sarsifi fai de racino negro (sarsifi-negre) que soun manjadisso e tras que goustouso, un cop boutado à trempa dins l'aigo pèr leva l'amarun avans de li faire couire. Èi cultiva en Éuropo desempièi lou siècle XVIIIen. En Espagno se dis èstre vertuous contro li pougnaduro de serp. Èi richo en fibro, tiamino e en poutassium.
Port : Erbo
Taio : 15 à 80(150) cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Scorzonera
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
- Bos clar
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Scorzonera hispanica L., 1753
Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753